آیینه تمام‌قد ظرفیت‌های یک‌نهاد انقلابی؛
جهاد دانشگاهی قزوین؛ پیش‌قراول تدوین اولین سند آمایش علم و فن‌آوری کشور
این سند با ارزش به همت پیرو ابلاغ معاون اول رئیس‌جمهور در خصوص وظایف کارگروه‌های تخصصی شورای برنامه‌ریزی استان‌ها تدوین و به‌روزرسانی سند آمایش علم و فناوری به‌عنوان اولین وظیفه کارگروه آموزش و پژوهش و فناوری در دستور کار استان قزوین قرار گرفت؛ در این راستا طرح نامه جهاد دانشگاهی استان قزوین در ارزیابی‌های علمی برگزیده و با تصویب آن در سال ۹۵ فرآیند تدوین این سند توسط پژوهشگران جهاد دانشگاهی استان پیگیری شد.
ابوالفضل یاری رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی استان قزوین، با اعلام اینکه استان قزوین از جمله اولین استان‌هایی بود که توانست در مسیر تدوین نقشه آمایش استانی خود قدم بردارد، می‌گوید: با توجه به اینکه در این مسیر مستندات کافی را برای تدوین این سند نداشتیم به دنبال ایجاد بستر مناسب برای ارتباط بین فضای علم و فناوری و رسیدن به یک مدل توسعه‌ای در این مسیر بودیم تا با استفاده از تجربیات صاحب‌نظران و اساتید به چشم‌اندازی مناسب دست‌یابیم که در این مسیر با حمایت‌های جهاد دانشگاهی استان قزوین و استانداری توانستیم قدم‌های بلندتری برای رسیدن به اهداف تعیین‌شده باشیم.
فرشاد پیله‌چی رئیس جهاد دانشگاهی استان قزوین با اشاره به اینکه این استان از سال ۹۵ برای اولین بار درصدد ترسیم سند آمایش علم و فن‌آوری شد، می‌گوید: بعد از فراخوان اعلام‌شده مجموعه جهاد دانشگاهی با همت پژوهشگران خود توانست در داوری انجام شده با اختلاف از دیگر رقیبان پیشی گرفته و عهده‌دار انجام این پروژه عظیم شد که بعد از فرایند یک و نیم ساله با بررسی‌ها و تحقیقات منسجم طرح اولیه آماده و در اردیبهشت‌ماه ارائه شد و در حال حاضر در حال جمع‌بندی‌های نهایی در خصوص آن هستند. در حقیقت اجرای این طرح توان، تخصص و دقت پژوهشگران جوان جهاد دانشگاهی و سطح بالای این نهاد علمی را به رخ کشید.
حمیدرضا مقصودی مجری پروژه تدوین سند آمایش علم و فناوری در استان قزوین که از طرف جهاد دانشگاهی استان قزوین مأموریت تدوین این سند را برعهده گرفته است، بیان می‌کند: با طرح‌ریزی فرایند تدوین سند آمایش علم و فناوری استان قزوین در کمیته برنامه‌ریزی استان و با تلاش‌های کارگروه تخصصی آموزش، پژوهش، فناوری و نوآوری استان، کار تدوین سند آمایش علم و فناوری آغاز شد که پس از فراخوان این کارگروه به مراکز علمی و دانشگاهی و ارسال چندین طرح نامه به کارگروه، طی داوری‌های متعدد، طرح نامه ارسالی جهاد دانشگاهی استان قزوین به‌عنوان طرح نامه برتر برگزیده شد و طی مصوبه این کارگروه اجرای این طرح پژوهشی به جهاد دانشگاهی سپرده شد که به فضل الهی پس از ارائه سه گزارش پیشرفت پروژه، ویراست اولیه گزارش نهایی پروژه تدوین سند آمایش علم و فناوری استان قزوین به کارگروه مربوطه، هیئت نظارت و ارزیابی و مسئولان استانی ارائه شد و اکنون منتظر جواب ارزیابی‌ها هستیم تا فرآیند تدوین سند پایان پذیرد.
به گزارش ایسنا، در سند آمایش علم و فناوری استان قزوین تلاش شده سناریوهای تغییر به‌سوی وضعیت بهینه برای نهادهای علم و فناوری طراحی شود که هرکدام از آن‌ها در افق زمانی مشخص می‌تواند نهاد علم و فناوری را به وضعیت بهینه خود هدایت کند. در حقیقت برنامه‌ریزی مبتنی بر آمایش به‌عنوان راهی برای غلبه بر چالش‌های پیش رو و بیرون کشیدن فرصت‌ها از دل تهدید‌ها شناخته می‌شود.
یاری با بیان اینکه استان قزوین در بحث آمایش سرزمین جز استان‌های پیشرو در سطح کشور است و اولین استانی بود که توانست بحث آمایش را در کشور منتشر کند، می‌گوید: آن چیزی که باعث توسعه استان در سطح مطلوب می‌شود توجه به پژوهش و ارتقا سطح دانشگاه‌ها و خدمات برتر و شرکت‌های دانش‌بنیان است که در این زمینه از سال ۹۱ اقداماتی صورت گرفته است.
حمیدرضا مقصودی نیز با بیان اینکه علم و فناوری به‌مثابه بخش تأثیرگذار و مهم در فرایند توسعه، می‌تواند با آمایش دقیق و برنامه‌ریزی مدون و پویا، پیشران رشد و توسعه منطقه و کشور قرار گیرد، بیان می‌کند: دانش‌بنیان کردن اقتصاد کشور مبتنی بر سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی و همچنین پیاده‌سازی نظام نوآوری چه در سطح ملی و چه در سطح منطقه‌ای و محلی، مستلزم آمایش جامع علم و فناوری در مناطق مختلف کشور است.
وی تأکید می‌کند: آمایش علم و فناوری ابزاری سودمند برای مدیریت پژوهشی استان‌ها محسوب می‌شود لذا در این سند بر آن بوده‌ایم که از رویکرد منطقه‌ای در توسعه علم و فناوری بهره گیریم چرا که سند آمایش علم‌وفناوری در یک استان چنانچه در شبکه‌ای هماهنگ با دیگر مناطق کشور و با تکیه‌بر مبنای صحیح در اولویت‌گذاری و ارزیابی بخش‌ها و مراکز دانش‌بنیان تدوین شود، بسیار کارساز است.
رئیس جهاد دانشگاهی استان قزوین هم با اعلام اینکه توجه به نتایج حاصل از پژوهش‌های آمایش علم و فن‌آوری می‌تواند زمینه موفقیت‌های بیشتر استان را در حوزه‌های مختلف بر مبنای مبانی علمی فراهم کند و به‌عنوان نقطه عطفی در رشد و توسعه متوازن و همه‌جانبه استان قزوین باشد، تأکید می‌کند: یکی از مهم‌ترین شاخصه‌های برنامه‌ریزی آینده بحث آمایش‌ها است که در آن همه حوزه‌های یک سرزمین چیدمان و بر طبق آن برنامه‌ریزی می‌کند. پرداختن به آمایش علم و فن‌آوری می‌تواند منجر به برنامه‌ریزی آینده شود و به‌عنوان چراغ راهی مشخص می‌کند که گام‌های آینده خود و آیندگان را در چه مسیری برداریم تا به اهداف عالیه خود رسیده و آن را ترسیم کنیم.
علی سعیدی مدیر اجرای پروژه تدوین سند آمایش علم و فناوری استان قزوین، شناسایی فعالیت‌های توسعه علم و فناوری در استان، ظرفیت سنجی، استفاده از قابلیت‌ها و مزیت‌های موجود برای خلق مزیت‌های جدید در زمینه علم و فناوری استان و تدوین چشم‌انداز سیاست‌ها، راهبردها و اولویت‌های توسعه علم و فناوری در استان را از جمله اهداف مدنظر در تدوین این سند آمایش عنوان کرده و بیان می‌کند: در سند تدوین‌شده طی ارزیابی‌های اساتید و صاحب‌نظران حوزه علم و فناوری کشور نسل شبکه‌ای نظام منطقه نوآوری طرح‌ریزی شد تا با توجه به آکانومی منطقه جهت‌گیری‌ها نظام علم و فناوری موردتوجه قرار بگیرد.
وی با تأکید بر اینکه در تدوین این سند تلاش شده ضمن در نظر گرفتن اثرات بیرونی و کنش‌های ملی و بین استانی نظام علم و فناوری، ظرفیت‌ها و امکانات به‌گونه‌ای تنظیم شود که بتواند منجر به شکوفایی علم و فناوری در استان شود، خاطرنشان می‌کند: نظام منطقه‌ای نوآوری به نقش نهادها در فرآیند توسعه علم و فناوری در مقایسه منطقه‌ای توجه ویژه‌ای دارد ازاین‌رو بر تعامل متقابل میان بازیگران اصلی صحنه علم و فناوری و نوآوری تأکید ویژه می‌شود.
دارا بودن ارتباطات مؤثر علمی و فناورانه با نهادهای علم و فناوری کشورهای همسایه، برخورداری از نهادهای علم و فناوری پویا در تولید و توسعه علم و فناوری، بازارسازی دانش‌بنیان در بخش خدمات و پایدارسازی کشاورزی در سطح استان از جمله سناریوهایی است که باید در افق ۱۴۲۴ محقق شود.
استان قزوین به دلیل قرارگیری در منطقه مرکزی کشور و برخورداری از فرصت‌های مختلف صنعتی و فنی، ظرفیت آن را دارد که با اتخاذ الگویی هدفمند و هماهنگ با کل کشور، در مسیر پیشرفت علم و فناوری گام بردارد.
مدیر اجرای پروژه تدوین سند آمایش علم و فناوری استان قزوین با تأکید بر اینکه در این سند نقشه راه اصلاح نظام علم و فناوری استان به‌سوی وضعیت بهینه و مطلوب با توجه به مکانیسم بهینه‌سازی مشخص و تدوین‌شده است، به طرح‌ریزی سناریوهای مختلف در نظام علم و فناوری استان قزوین اشاره و خاطرنشان می‌کند: این استان در افق ۱۴۲۴ با تکیه‌بر قدرت لایزال الهی و با استفاده از ظرفیت‌های منطقه‌ای و استانی می‌بایست دارای نظام علم و فناوری متوازن، برتر و پیشران توسعه، پیشتاز در مرزهای دانش و فناوری و نوآوری در میان استان‌های منطقه و الهام‌بخش در توسعه علم و فناوری در کشور باشد.
رئیس سازمان برنامه‌وبودجه استان قزوین نیز یادآور می‌شود: سند علم و فناوری باید در خدمت علم و توسعه استان قرار بگیرد چرا که سند علم و فناوری پازل تکمیل‌شده سند آمایش است و می‌تواند به توسعه کمک کند و فاز تفضیلی آمایش در حوزه فناوری را بررسی می‌کند.
مجری پروژه تدوین سند آمایش علم و فناوری در استان قزوین هم در این خصوص تأکید می‌کند: استان قزوین به دلیل قرارگیری در منطقه مرکزی کشور و برخورداری از فرصت‌های مختلف در حوزه‌های خدماتی، صنعتی و کشاورزی، ظرفیت آن را دارد که با اتخاذ الگویی هدفمند و هماهنگ با کل کشور، در مسیر پیشرفت علم و فناوری گام مهمی بردارد.
فرشاد پیله‌چی با اشاره به اینکه تمامی نتایج این سند براساس داده‌ها و دیتاهای موجودی که از مراجع معتبر ذی‌ربط و بخشی نیز به‌صورت میدانی دریافت شده بود، تدوین‌شده است، می‌گوید: در حال حاضر در فاز دوم قرار است ۱۰ استان دیگر نیز در حوزه تدوین سند آمایش علم و فن‌آوری استان خود حرکت کرده و بی‌شک این طرح می‌تواند به‌عنوان الگویی با اهمیت مورداستفاده دیگر استان‌ها قرار بگیرد و امیدواریم در چندماه آینده خروجی موردنظر این سند به سازمان برنامه‌وبودجه اعلام شود.
بی‌شک سند آمایش علم و فناوری استان قزوین در صورت هماهنگی با اسناد و نظامات برنامه‌ریزی بالادستی و با تکیه‌بر مبنای صحیح در اولویت‌گذاری و ارزیابی بخش‌ها و مراکز دانش‌بنیان می‌تواند راهنمای پیشرفت علمی، فناورانه و همچنین پیشرفت اقتصادی در استان باشد.
با توجه به اینکه سناریوهای طرح‌ریزی‌شده، راهبردها و اقدامات لازم برای هرکدام از نهادها جهت رسیدن به وضعیت بهینه طی این سند روشن و مشخص و به‌تفصیل راهبردها و اقدامات استانی و شهرستانی در توسعه علم و فناوری استان موردتوجه قرارگرفته است، امیدواریم مسئولان نسبت به اجرای آن توجه و اهتمام لازم را داشته باشند.
